عقد وکالت یکی از عقود مهم از میان عقود معین می باشد که در مورد وکالت دادگستری اهمیت بیشتری پیدا می کند. درحال حاضر اقامه دعوا و دفاع از آن به دخالت وکیل دادگستری نیازمند می باشد و درامور کیفری نیز در یکسری از موارد دفاع از متهم را باید به وکیل دادگستری بسپارند.
تعریف وکیل
طبق ماده ۶۵۶ قانون مدنی وكالت عقدی می باشد كه به سبب آن يكی از طرفين،طرف ديگر را برای انجام امری نايب خود می کند. وکیل کسی است که نائب طرف مقابل در انجام کاری می شود. در عقد وکالت نیز مثل سایر عقود به اهلیت و اراده طرفین نیازاست و جهت صحت وکالت، شرایط صحت عقد باید احراز شود.
انواع وکیل
وکالت انواع مختلفی دارد اما تقسیم کاربردی آن دادن وکالت اداری و وکالت به وکیل دادگستری می باشد. امکان دارد شما شخصی عادی دارای اهلیت و اراده سالم را وکیل خود در فروش ملکی نمایید. این وکالت اداری است یا او را وکیل در امور اداری و بانکی خود نمایید این شخص جز اهلیت و اراده به چیز دیگری نیاز ندارد ولی برای اقامه دعوا و دفاع از شما در دادگستری نمی تواند اقدام کند زیرا طبق قانون؛ وکالت در دادگستری نیازمند داشتن پروانه وکالت یا پروانه کارآموزی وکالت می باشد. کسی را که وکیل خود در دادگاه معرفی می کنید باید علاوه بر اهلیت و اراده، پروانه وکالت هم داشته باشد.
شایان ذکرمی باشد که مشکلی ندارد اگر شما به وکیل دادگستری وکالت در فروش ملکتان را بدهید و وکیل دادگستری ممنوعیتی در این زمینه ندارد ولی اقامه دعوا و حضور در جلسه رسیدگی را نمی توانید به غیر وکیل، وکالت دهید.
حدود وکالت وکیل چیست؟
مطابق قانون مدنی وكالت بايد در موضوعی داده شود كه خود موكل بتواند آن را به جا آورد وكيل هم بايد كسي باشد كه برای انجام آن امر اهليت داشته باشد. منظورتوانایی حقوقی انجام آن کار است.
وكيل نمی‌تواند کاری را كه از حدود وكالت او خارج است انجام دهد. یعنی در وکالت نامه حدود اختیارات وکیل مشخص می شود و اگر وکیل از این حدود خارج شود معامله او غیرنافذ بوده و صحت آن مستلزم اجازه موکل می باشد.
درزمینه حدود اختیارات باید جزییات آن مشخص باشد و همچنین قانون مدنی آورده که وكيل در محاكمه، وكيل در قبض حق نيست مگر اينكه قرائن دلالت بر آن نمايد و همچنين وكيل در اخذ حق وكيل در مرافعه نخواهد بود.
وكيل بايد دراقداماتش صلاح موكل را مراعات نمايد و از آنچه موكل به او اختيار داده يا برحسب قرائن و عرف و عادت داخل اختيار اوست تجاوز نكند.
درزمینه تعدد وکیل نیز اصل بر اجتماع ایشان است. مطابق ماده ۶۶۹ قانون مدنی هرگاه براي انجام کار دو يا چند نفر وكيل مشخص شده باشد هیچ‌کدام از آنها نمی‌تواند بدون ديگري يا ديگران آن کار دخالت کند مگر اينكه هر يك مستقلاً وكالت داشته باشند.در این صورت هر كدام می‌تواند به تنهايي آن امر را به جا آورد.
معامله وکالتی چیست؟ چرا معامله وکالتی انجام ندهیم؟
گاهی اوقات اشخاص به دلیل این که عجله دارند یا می خواهند از پرداخت مالیات فرار کنند یا امکان دارد ملک در رهن باشد معامله وکالتی انجام می دهند یعنی یک وکالت در فروش ملک یا خودرو، به صورت بلاعزل از فروشنده می گیرند و این معامله وکالتی اثری در مالکیت نخواهد داشت.
متاسفانه اشخاص به دلیل عدم آگاهی این معاملات را انجام می دهند و امکان دارد فروشنده پس از معامله وکالتی، اقدام به فروش ملک یا خودرو به دیگری بکند وچون مالکیتی در معامله وکالتی منتقل نشده است، خریدار وکالتی اینجا ضرر می کند. در این حالت بهتر است یک مبایعه نامه تنظیم کنید تا اگر فروشنده ملک یا خودرو را به دیگری انتقال داد شما بتوانید حقوق خود را استیفاء کنید. اگر مبایعه نامه تنظیم کنید می توانید علیه فروشنده ای که مال را بعد از معامله وکالتی با شما به دیگری فروخته شکایت انتقال مال غیر و کلاهبرداری نمایید
در معامله وکالتی تهدید دیگری نیز که برایتان وجود دارد این است که امکان دارد الف که فروشنده به وکالت است مدیون باشد و طلبکاران درقبال دیونش مال مورد معامله را توقیف کنند و شما نتوانید مالکیت خود را اثبات کنید. البته اگر همراه با معامله وکالتی مبایعه نامه هم تنظیم کنید از این مسائل در امان می مانید.
وکیل چه تعهداتی نسبت به موکل دارد؟
چه وکیل دادگستری باشد و چه وکیل عادی، وظیه دارد رعایت مصلحت موکل را بکند. همچنین طبق ماده ۶۶۶ قانون مدنی؛ هرگاه از تقصير وكيل ضرری متوجه موکل شود كه وكيل مسبب آن محسوب می‌گردد مسئول خواهد بود.
وكيل بايد حساب مدت زمان وكالت خود را به موكل بدهد و آنچه را كه بجاي او دريافت كرده است به او رد كند. چه وکیل شما وکیل دادگستری و مورد وکالت اقدام در اقامه دعوا باشد و چه وکالت عادی، به هر شکل وکیل باید حساب زمان تصدی خود را به موکل خود بدهد.
وکیل پایه یک دادگستری کیست؟
مطابق لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری به افراد زیر پروانه وکالت درجه اول از طرف کانون وکلا داده می شود:
الف) به اشخاصی که دارای ده سال متوالی یا پانزده سال متناوب سابقه خدمات قضایی باشند و لااقل پنج سال ریاست یا عضویت دادگاه داشته باشند و سلب صلاحیت قضایی از آن ها از طرف دادگاه عالی انتظامی قضات نشده باشد.
ب) افرادی که دارای دانشنامه لیسانس بوده و ۵ سال سابقه خدمات قضایی داشته باشند و سلب صلاحیت قضایی از طرف دادگاه عالی انتظامی از آنها نشده باشد.
ج)نمایندگان هر یک از مجلسین که علاوه از عضویت کمیسیون دادگستری سابقه تدریس در دانشکده حقوق داشته و یا حداقل بیست سال در دوائر وزارت دادگستری و یا ثبت اسناد انجام وظیفه اداری نموده باشند به شرط آن که از تاریخ تصویب این قانون ظرف مدت دو ماه درخواست صدور پروانه نمایند.
کسانی که دارای دانشنامه لیسانس بوده و دو سال سابقه خدمت قضایی داشته باشند از انجام دوره کارآموزی معاف می باشند. ولی در این مورد مدت انتظار خدمت از لحاظ اخذ پروانه وکالت جز خدمت محسوب نمی شود.
همچنین کسانی که دارای لیسانس حقوق یا فقه و مبانی حقوق می باشند و یا معادل آن در حوزه درس خوانده باشند می توانند در آزمون کارآموزی وکالت کانون وکلا دادگستری شرکت کزده و درصورت قبولی پروانه کارآموزی دریافت کنند. کارآموزان پس از طی دوره کارآموزی و قبولی در آزمون اختبار پروانه وکالت دریافت خواهند کرد.
باوجود مخالفت های حقوقدانان و اساتید بزرگ، قوه قضاییه نیز نهادی به نام مشاوران قوه قضاییه موضوع ماده۱۸۷ را ایجاد کرده است که با برگزاری آزمون و کارآموزی به ایشان عنوان وکیل دادگستری و مشاور حقوقی می دهند و می توانند در محاکم دادگستری وکالت کنند. منظور از وکیل قوه قضاییه که ممکن است شنیده باشید وکیل نوع اخیر است.
عزل وکیل
یکی از انواع تقسیم عقود تقسیم به عقد لازم و جایز است. عقد وکالت هم عقدی جایز است و طرفین هرگاه بخواهند می توانند عقد وکالت را برهم بزنند. یکی از طرق انحلال عقد وکالت عزل وکیل است.
طبق ماده ۶۷۸ قانون مدنی عقد وکالت به طرق زیر مرتفع می‌شود:
- به عزل موکل
- به استعفای وکیل
- به موت یا جنون وکیل یا موکل
ماده ۶۷۹ قانون مدنی مقرر داشته:
«موکل می‌تواند هر وقت بخواهد، وکیل را عزل کند وکالت عقدی است جایز و عقد جایز را می‌توان هر زمان به هم زد. عزل وکیل باید فوراً به او ابلاغ شود.»
چگونه از وکیل دادگستری شکایت کنیم؟
وکلای دادگستری وظیفه دارند کارهایی را که به موجب مقررات بر عهده آنها گذاشته شده در زمان و به ترتیب مقرر انجام دهند همچنین رفتار آنها باید متناسب با مقام و منزلت شغل وکالت باشد.عدم رعایت این موارد در محدوده مقررات تخلف انتظامی محسوب می شود و سبب تعقیب و تحمل مجازات انتظامی است.
ماده ۷۶ لایحه قانونی استقلال کانون وکلا مصوب ۱۳۳۴ مجازات های انتظامی را که امکان دارد وکیل دادگستری به سبب تخلف در معرض آن قرار گیرد پیش بینی نموده است مواد ۷۷ به بعد آیین نامه نیز اعمالی را که تخلف شمرده می شود شمارش نموده و در هر مورد مجازات انتظامی قابل انطباق بر آن را مقرر نموده است.
مصادیق تخلفات انتظامی وکیل چیست؟
- مصادیق و اعمال مستوجب مجازات انتظامی درجه ۱و ۲
- تخلف از نظاماتی که کانون برای وکلا تعیین می‌نماید، مستوجب مجازات انتظامی درجه ۱ و ۲ است.
- مصادیق و اعمال مستوجب مجازات انتظامی درجه ۳
- انجام وکالت بدون تمدید پروانه؛
- تجاهر به مسکر و مواد مخدره و مراوده در اماکن فساد؛
- -عدم حضور در جلسات دادگاه بدون عذر موجه؛
- عدم قبول مراسلات کانون و امتناع از دادن رسید در قبال آنها؛
- عدم ارائه رسید در قبال وجوه و اموال و اسناد دریافتی از موکل؛
- عدم رعایت تقدم در جلسات محاکمه ای که همزمان هستند یا عدم رعایت تقدم محاکمات کیفری؛
- وکالت در محلی که وکیل در زمان اشتغال به خدمت قضایی در آنجا شاغل بوده برای بار اول؛
- تمرکز فعالیت وکالتی و یا تاسیس دفتر وکالت در غیر از محل مجاز برای بار اول.
- مصادیق و اعمال مستوجب مجازات انتظامی درجه ۴
- عدم ارائه رسید در قبال وجوه و اموال و اسناد دریافتی از موکل؛
- تجاهر به مسکر و مواد مخدره و مراوده در اماکن فساد؛
- انجام وکالت بدون تمدید پروانه؛
- عدم حضور در جلسات دادگاه بدون عذر موجه؛
- اشتغال به شغل منافی با شئون وکالت و ادامه اشتغال به شغل مزبور پس از تذکر کانون؛
- معرفی خود با درجه بالاتر؛
- تحصیل وکالت با توسل به وسایل فریبنده؛
- تحصیل وجه یا مال یا سند دیگری زائد بر حق الوکاله قراردادی، یا تعرفه ای( در مواردی که قراردادی در بین نیست)؛
- عدم اطلاع استعفا به دادگاه و موکل یا استعفا در زمانی که موکل مجال کافی برای معرفی وکیل جدید ندارد؛
- قبول وکالت در دعاوی که وکیل قبلا با سمت قضایی یا داوری در آن دخالت داشته است؛
- قبول وکالت علیه ارگانهای دولتی که وکیل سمت وکالت یا مشاوره آن اداره را دارد؛
- استعفاء از وکالت و قبول مجدد آن یا اعمال مشابه به منظور اطاله دادرسی؛
- اظهارات غیر محترمانه نسبت به محاکم و مقامات رسمی و همکاران و اصحاب دعوی و سایر اشخاص؛
- عدم آگاه‌نکردن موکل به منظور پرداخت هزینه های پرونده که موجب تضییع حق موکل گردد؛
- وکالت در محلی که وکیل در زمان اشتغال به خدمت قضایی در آنجا شاغل بوده برای بار دوم؛
- تقدیم عرضحالی که از حیث تمبر ناقص است؛
- تمرکز فعالیت وکالتی و یا تاسیس دفتر وکالت در غیر از محل مجاز برای بار دوم؛
- مصادیق و اعمال مستوجب مجازات انتظامی درجه ۵
- قبول وکالت بصورت تصنعی (در ظاهر بنام دیگری در باطن برای خود)؛
- افشاء اسرار موکل؛
- تخلف از قسم؛
- عدم تحویل یک نسخه از وکالتنامه به موکل برای بار اول؛
- وکالت در محلی که وکیل در زمان اشتغال به خدمت قضایی در آنجا شاغل بوده برای بار سوم؛
- عدم تحویل پروانه به کانون بعد از اعلام کانون مبنی بر تعلیق پروانه؛
- شرکت در مدعی‌به؛
- انتقال قرارداد حق‌الوکاله به دیگری؛
- تمرکز فعالیت وکالتی و یا تاسیس دفتر وکالت در غیر از محل مجاز برای بار سوم؛
- مصادیق و اعمال مستوجب مجازات انتظامی درجه ۶
- مواضعه و تبانی با طرف دعوی و خیانت به موکل؛
- قبول وکالت علیه موکل سابق در همان موضوعی که وکالت آنرا به عهده داشته است؛
- تحصیل پروانه وکالت بدون داشتن شرایط مقرره و یا فاقد شرایط مذکور شدن؛
- اثبات خلاف عذری که وکیل برای عدم حضور در دادگاه یا دادسرا یا دادگاه انتظامی اظهار نموده؛
- عدم تحویل یک نسخه از وکالتنامه به موکل برای بار دوم؛
- وکالت در محلی که وکیل در زمان اشتغال به خدمت قضایی در آنجا شاغل بوده برای بار چهارم؛
- عدم تحویل پروانه به کانون پس از اعلام کانون مبنی بر تعلیق پروانه؛
- شرکت در مدعی‌به؛
- انتقال قراردادحق‌الوکاله به دیگری.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
